Mutfak Kültürü ve Ritüeller
Atabey
HAKKINDA
Somut olmayan kültürel miras kapsamında 2022 yılında Atabey İlçesi’nde gerçekleştirilen çalışmalarda, nesilden nesile aktarılmış olan sözlü geleneklerinin yanı sıra, yemek hazırlama, yeme-içme ve depolamada kullanılan kapların neler olduğu, bunların envanterine yönelik bilgilerin tespiti, kayıt altına alınmaları açısından büyük önem taşımaktadır. Bu sayede endüstrileşme öncesi süreçten kalan geleneksel yiyecek-içecek hazırlama eşyaları ve depolama kapları/birimleri detaylı şekilde belgelenerek bölgenin kaybolmakta olan mutfak pratikleri kayıt altına alınmaya çalışılmıştır. Ayrıca kaynak kişi görüşmeleri ile bölgenin özel günlerde yaptıkları uygulamalar ve ritüelleri hakkında bilgiler alınarak kültürel hafızanın da kayıt altına alınması ve gelecek nesillere aktarımının da sağlanması mümkün olmuştur.
YOL TARİFİ
Atabey
GENEL BİLGİ
Somut olmayan kültürel miras kapsamında 2022 yılında Atabey İlçesi’nde gerçekleştirilen çalışmalarda, nesilden nesile aktarılmış olan sözlü geleneklerinin yanı sıra, yemek hazırlama, yeme-içme ve depolamada kullanılan kapların neler olduğu, bunların envanterine yönelik bilgilerin tespiti, kayıt altına alınmaları açısından büyük önem taşımaktadır. Bu sayede endüstrileşme öncesi süreçten kalan geleneksel yiyecek-içecek hazırlama eşyaları ve depolama kapları/birimleri detaylı şekilde belgelenerek bölgenin kaybolmakta olan mutfak pratikleri kayıt altına alınmaya çalışılmıştır. Ayrıca kaynak kişi görüşmeleri ile bölgenin özel günlerde yaptıkları uygulamalar ve ritüelleri hakkında bilgiler alınarak kültürel hafızanın da kayıt altına alınması ve gelecek nesillere aktarımının da sağlanması mümkün olmuştur. Bu kapsamda öncelikli hedef doğrultusunda Atabey İlçe Merkezi ve Bayat Köyü’nde kaynak kişi görüşmeleri gerçekleştirilerek geleneksel mutfak kültürü ve pratiklerinin tespiti çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Böylece geleneksel kırsal yaşam süren bir yerleşimdeki mutfak kültüründe kullanılan kap-kacak ve araç gereçlerin repertuvarı hakkında bilgilerin somut olarak kayıt altına alınması mümkün olmuş, zihinlerde kalan bilgilerin kayıt altına alınmasına olanak sağlanmıştır. Yapılan alan çalışmalarında, bir mutfakta yemeğin hazırlanma sürecinden sofraya gelme aşamalarının tamamı hakkında çok sayıdaki somut örneklerin yanı sıra zihinlerde kalan hatıralarla da bölgenin geleneksel mutfak kültürü hakkında bilgiler edinilmesi mümkün olmuştur. Somut örneklerden bakırdan üretilmiş mutfak araç gereç örneklerinin fazlalığı ise dikkat çekicidir. Özel günlerde yapılan uygulamalar ve ritüellerde kullanılan büyük boyutlu kazan ve tavaların yanı sıra sofrada kullanılan yeme içme eylemlerinde kullanılan kap-kacakların büyük çoğunluğunu bakır eşyalar oluşturmaktadır. Depolama ve saklamanın da büyük önem taşıdığı kültürde, buna yönelik pratiklerin de kayıt altına alınması sağlanmıştır. Kiler, ambar ve hanealtı gibi depolamaya yönelik mekanların varlıkları tespit edilirken, bu mekanlarda depolama amaçlı kullanılan büyük boyutlu küplerin ve işlevlerinin kayıt altına alınması sağlanmıştır.